Od lat wydawnictwa poprawnościowe zwracają uwagę na to, że czasownik „posiadać” nie jest synonimem wyrazu „mieć” − Panie pośle, czy posiada pan jakąś wiedzę na temat odwołania prezesa PKN Orlen? – pyta znana dziennikarka telewizyjna. – Nie, nie posiadam żadnej wiedzy, chociaż bardzo bym chciał – odpowiada parlamentarzysta. − A może jest pan poseł w posiadaniu jakichś dodatkowych informacji o działaniu służb specjalnych − nie daje za wygraną prowadząca program. Usłyszany kiedyś fragment rozmowy przywołuję nie bez powodu. Pokazuje on bowiem dobitnie, jak łatwo (za łatwo) przenikają do języka dziennikarzy, a tym samym polszczyzny ogólnej, pewne zwroty czy powiedzenia stworzone na własny użytek przez polityków. Chodzi mi o czasownik posiadać, który wystąpił tu w połączeniu z rzeczownikiem wiedza, i wyrażenie być w posiadaniu. Gdyby dziennikarka miała na myśli jakąś rozległą wiedzę posła (bo np. byłby on specjalistą w jakiejś dziedzinie, znał się na czymś jak mało kto), to istotnie mogłaby w ten sposób zapytać. Ale ona chciała otrzymać odpowiedź na najprostsze pytanie, czy poseł coś w ogóle wie o nieprawidłowościach w Orlenie. Dlaczego więc nie posłużyła się zwykłą formą czasownikową wie? Bo sformułowanie posiadać wiedzę wydaje się (nie tylko tej pani) wytworniejsze, bardziej eleganckie, pasujące do sytuacji (jesteśmy w studiu telewizyjnym). Ale to błędne mniemanie… Od lat wydawnictwa poprawnościowe zwracają uwagę na to, że czasownik posiadać nie jest synonimem wyrazu mieć. Tego pierwszego można użyć w wyłącznie w odniesieniu do czegoś, co przedstawia dużą wartość materialną i co ma się na własność, np. Posiada się majątek, dom), a zatem nie powinno się go łączyć z nazwami rzeczy drobnych, zwykłych oraz rzeczownikami abstrakcyjnymi. Śmiesznie więc brzmią takie przykładowo wypowiedzi: Nie posiadam brody, wąsów, nadwagi; Nie posiadam natchnienia do nauki; Nie posiadam żadnych nowych wieści itp. We wszystkich tych zdaniach o wiele sensowniej było zastosować odpowiednią formę czasownika mieć i powiedzieć bądź napisać Nie mam brody, wąsów, nadwagi; Nie mam natchnienia do nauki; Nie mam żadnych nowych wieści. Z pewnością jednym z powodów występowania (ponad miarę) w języku Polaków czasownika posiadać jest to, że od mieć nie da się utworzyć ani imiesłowu, ani rzeczownika (niemożliwe są przecież formy miany i mienie − ten drugi wyraz znaczy ‘dobytek’). Dlatego w tym wypadku trzeba się podeprzeć wyrazami posiadany, posiadanie, ale stąd już, niestety, krok do nagannego mówienia czy pisania Posiadam bilet tramwajowy; Posiadam wenę do nauki; Posiadam wieści na ten temat bądź Byli w posiadaniu piłki; Był w posiadaniu dokumentów; Była w posiadaniu akcji firmy (zwrot być w posiadaniu uznaje się za germanizm im Besitz sein). MACIEJ MALINOWSKI